Onthoud dat in tegenstelling tot zonnebanken, de zon ook rood en infrarood licht uitstraalt.
Het infraroodlicht bereid de huid voor op UV-licht. Normaal wordt je blootgesteld aan infrarood uit de zon in de ochtendzon. Zodra UV-licht levels stijgen rond het middaguur, is je lichaam er al op voorbereid. UV-licht uitgestraald door de zon neemt toe wanneer de zon hoger aan de lucht staat. Zonlicht bevat ook alle onderdelen van het zichtbare licht spectrum, zonnebanken gebruiken alleen de toppen van deze golflengtes van het licht. Licht van de zon is ook nog eens gedepolariseerd, wat betekend dat het niet van 1 vlak komt. Licht van een TL- of LED lamp is gepolariseerd, wat vervolgens ook weer andere biologische effecten heeft. Conclusie: kies altijd voor de zon als je de keuze hebt.
Terug naar onze oorspronkelijke vraag: zijn zonnebanken veilig? Huidkanker is het meest genoemde risico wanneer het gaat over zonnebankgebruik, dus laten we daar eens dieper op in gaan.
Er bestaan verschillende soorten huidkanker, zoals het melanoom en basaal cel carcinoom.
Onjuiste DNA-reparatie na UV-licht schade is het mechanisme waarmee zonlicht en zonnebanken huidkanker kunnen veroorzaken
Met een lichter huidtype, heb je een grotere kans op het ontwikkelen van huidkanker. Met een donkere huid, heb je een grotere kans om de huidkanker later te zien, maar een lagere kans op het ontwikkelen er van. De lichtere huidtypes die niet goed bruin worden hebben zelfs een hoger risico op huidkanker. Lichte ogen, blond of rood haar, een geschiedenis van huidkanker (in de familie) en het hebben van moedervlekken zorgen voor een verhoogd risico.
3-5 Miljoen mensen krijgen jaarlijkse diagnose huidkanker in de USA
Dat is 1 op de 60-100 Amerikanen. 9.000 van deze mensen overlijd aan een melanoom. Voorspellingen geven aan dat uiteindelijk 1 op de 5 mensen huidkanker krijgt – als de stijgende lijn van huidkanker doorzet. 55.000 mensen sterven er jaarlijks wereldwijd aan een melanoom, de USA is oververtegenwoordigd in deze cijfers. De sterfte- en diagnose cijfers worden ook geacht te stijgen. Bijna een half miljoen niet-melanoom kanker diagnoses worden gelinkt aan zonnebankgebruik, net als 10.000 melanoom diagnoses. Hou in gedachte dat niet alle 10.000 mensen met een melanoom komen te overlijden, maar het is alsnog een serieus probleem.De behandelkosten in de USA van huidkanker zijn nu ongeveer 5-8 miljard dollar per jaar.
Conclusie: zonnebanken zijn gevaarlijk, slecht voor je gezondheid. Of toch niet? Laat me je de keerzijde van dit argument uitleggen…
Het zal je opgevallen zijn dat mensen die de zon in gaan, steeds meer en sterkere zonnebrand op hun huid smeren dan ze voorheen deden. Gezondheidsinstellingen raden nu zelf aan om in de winter zonnebrandcrème te gebruiken, zelfs wanneer er nauwelijks UV in het licht zit. Ofwel: er wordt geadviseerd om UV-licht compleet te vermijden (en dit advies wordt door velen opgevolgd) En toch nemen de huidkankeraantallen toe.
Feit: het aantal huidkankergevallen is tussen 1970-2000 verdriedubbeld.
Zonnebrandcrème is uitgevonden in de jaren 20 van de vorige eeuw, maar wordt pas sinds 1970 actief gepromoot. Rond die tijd kwam long-lasting en waterproof zonnebrandcrème op de markt, dit werd breed gepromoot en dus meer gebruikt.Voor 1970 had niemand een zonnebrandcrème-routine en toch was het aantal huidkankergevallen veel lager dan vandaag de dag.
Meer blootstelling aan de zon en dus meer blootstelling aan UV-licht kan dus niet de reden zijn waarom je een extreem risico op huidkanker loopt. De hoeveelheid UV waaraan we tegenwoordig worden blootgesteld in 2010 is vele malen lager dan in 1970.Zelfs zonnebankgebruik loopt al jaren terug. Tussen 2010 en 2015 liep het zonnebankgebruik terug met 20-30%.En toch gingen de huidkankergevallen omhoog…
Moeten we niet eens kritisch kijken naar waarom melanooncijfers blijven stijgen?
Wat mis je wanneer je je alleen maar focust op de relatie tussen UV blootstelling en huidkanker?
Je mist de olifant in de kamer: er is een afname in alle sterftecijfers naar mate men meer aan UV wordt blootgesteld.
Nu kom ik aan bij de basis van het zonnebankprobleem: er wordt alleen maar gepraat over de gevaren van zonnebanken, terwijl we alle mogelijke voordelen negeren.
Om dit te begrijpen, lees dit. Wat als:
– Je verteld werd dat sporten slecht voor je gezondheid is, omdat sommige mensen hun knieën of schouders permanent beschadigen met sporten?
– Alle supplementen verboden worden omdat het kan leiden tot een overdosis?
– Als schaaldieren worden gepromoot als dodelijk, omdat er mensen zijn overleden door virussen in dit voedsel?
Als je al je focus legt op 1 mogelijk nadeel en alle voordelen uitsluit, gebruik je niet alle benodigde data om een gedegen beslissing te nemen.
• Sommige mensen lopen knieblessures op tijdens het sporten, wil niet zeggen dat dit risico groter is dan de voordelen
• Supplementen kunnen tot de dood leiden wanneer je ze verkeerd gebruikt, maar leveren gezondheidsvoordelen op voor miljoenen mensen die ze wel correct gebruiken.
• Schaaldieren kunnen virussen bevatten, maar de voedingsvoordelen zijn groter dan het risico (voor de meeste mensen)
Dit geldt ook voor de waarheid omtrent blootstelling aan UV-licht: het heeft risico’s EN voordelen.
Het is kortzichtig om je alleen te focussen op het risico. De context is belangrijk! Neem bijvoorbeeld vitamine D. Het vitamine D-gehalte meten is een goede maatstaf voor hoe lang mensen in de zon verblijven. Het hebben van een hoger vitamine D-gehalte verlaagt het risico op verschillende kankersoorten, zoals prostaat- baarmoeder-, borst- en darmkanker. Iedere berekening die dus alleen om de huidkanker gaat, is dus kortzichtig. een hoger vitamine D-gehalte verlaagt ook het risico op bijna alle andere ziektes. De lage vitamine D-levels epidemie wordt bijna nooit genoemd door de tegenstanders van zonnebanken.
Laten we nu de eerdergenoemde 9000 melanoom gevallen (jaarlijks, in de USA) in een nieuw perspectief plaatsen.
Waarom is er een ‘Melanoom Awareness maand’, als er slechts 9000 mensen op jaarbasis aan overlijden, maar geen luchtvervuilings maand, terwijl hier tienduizend, tot honderdduizend mensen per jaar aan dood gaan? Zelfs in de ontwikkelde landen (laat staan in de rest van de wereld…) Natuurlijk is overlijden aan een melanoom verschrikkelijk! Iedere persoon die overlijd aan de gevolgen van een melanoom of er aan lijdt is tragisch. Dat wens je niemand toe. Iedere dode is er 1 te veel. Maar gezien de paniek die gezondheidsinstellingen en de overheid zaaien over zonnebankgebruik en blootstelling aan zonlicht, zou je meer doden verwachten dan die 9000.
Laten we het melanoom risico eens in een groter perspectief bekijken.
Gemeenschappelijke statistieken: bij het gebruiken van zonnebanken stijgt je risico op een melanoom met 70%. 70% in vergelijking met wat?Als je statistisch gezien al een hoger risico loopt op de gevaarlijke vorm van huidkanker, dan is een toename van die kans met 70% vrij schadelijk. Als het risico vrij klein is, loop je veel minder kans. Dus wat is het risico?Een studie uit Noorwegen en Zweden, waar meer dan 100.000 mensen 8 jaar lang gevolgd werden, ontwikkelde 187 mensen een melanoom in die periode. Ja, zonnebankgebruik zorgde voor een toename in dat risico, maar dat doen ook andere factoren zoals zonnebrand, een minder gepigmenteerde huid, blauwe ogen en andere factoren.Van de 65.239 vrouwen die nog nooit of nauwelijks van de zonnebank gebruik hadden gemaakt, ontwikkelden er 111 een melanoom. In de groep van 14.377
vrouwen die eens per maand of vaker onder de zonnebank gingen, ontwikkelden er slechtst 43 een melanoom. In andere cijfers: de vrouwen die nooit een zonnebank bezochten hebben een kans van 0.17% voor het ontwikkelen van een melanoom in een tijdsbestek van 8 jaar, terwijl vrouwen die wel onder de zonnebank gaan een risico hebben van 0.23%.Als je de cijfers in perspectief ziet, betekend dat dat 2x per jaar verbranden je risico op een melanoom met 80% laat toenoemen. Statistisch gezien is het oplopen van een zonnebrand veel schadelijker dan gebruik van een zonnebank.Nog een schokkende uitkomst van datzelfde onderzoek: gebruik van alcohol zorgt voor een toename van het melanoomrisico met 65%. Waarom wordt er dan vooral de focus gelegd op de zonnebank en niet op de alcohol?
Het eten van vlees wordt ook geassocieerd met een verhoogd melanoomrisico, maar het belangrijke woord is hier: geassocieerd. Geassocieerd is niet hetzelfde als veroorzaakt. Om dit uit te leggen: er is een erg sterkte associatie tussen regen en natte straten. Maar als de straten nat zijn op een warme zomerse dag, betekend dit niet dat het 10 minuten daarvoor geregend heeft. Een betere uitleg zou kunnen zijn dat kinderen een zwembadje opgezet zouden hebben en gespeeld hebben met een tuinslang. Op dezelfde manier kun je ook kijken naar de zonnebank en het eten van vlees: dat deze geassocieerd worden met een verhoogd melanoomrisico is niet heel betekenisvol.
Het kan ook zijn dat veel mensen zonnebanken associëren met ongezond zijn, zo dat gezonde mensen (die geen alcohol drinken, op hun eten letten en veel sporten) zonnebanken mijden.Datzelfde valt te zeggen over alcoholgebruik. Die 55% stijging in melanomen is dus niet zo eng als het oorspronkelijk klonk.
Laten we dit relatieve risico van het krijgen van een melanoom eens toepassen met de getallen van d studie uit Noorwegen en Zweden op de bevolking van de USA.
In de USA zoeken jaarlijks 30 miljoen mensen de zonnebank op. Laten we er voor het gemak even van uit gaan dat de gehele bevolking van de USA bestaat uit 300 miljoen mensen. In dat geval gaat dus 10% van de bevolking van de USA jaarlijks naar de zonnebank. Laten we er ook van uit gaan dat er per jaar 10.000 mensen overlijden aan een melanoom (het oorsponkelijke getal is 9.000) en dat zonnebankgebruikers een verhoogd risico van 65% op een melanoom hebben (echte getal 55%)Als ik hier dezelfde verdeling toe zou passen als in de studie uit Noorwegen, zou dat in de USA leiden tot 8450 doden aan een melanoom in de niet-zonnebank-gebruikers-groep en 1550 in de zonnebankgebruikersgroep (van 30 miljoen mensen)Om het grote geheel te laten zien, moet ik de cijfers aanpassen om te laten zien dat sommige zonnebankgebruikers sowieso zouden zijn overleden, ook al hadden ze geen gebruik gemaakt van de zonnebank. Het overlijdensrisico van de niet-zonnebankgebruikers moet afgetrokken worden van de zonnebankgebruikers. 938 mensen van de 30 miljoen in de niet-zonnbankers groep gaan per jaar dood aan een melanoom. Dus 1550 -938 = 650 mensen die jaarlijks overlijden aan het gebruik van zonnebanken in de USA per jaar.Er worden per jaar 6500 zonnebank gerelateerde melanomen gediagnosticeert. Dus is 650 melanoom-doden veel?Om te onthouden: radon zorgt voor 20.000 doden per jaar en andere luchtvervuiling voor nog veel meer.
Kan een miljoenen kostende campagne tegen zonnebanken gerechtvaardigd worden, aangezien zonnebankgebruik niet alleen maar levens kost, maar ook levens red?
Hartziektes kosten jaarlijks 600.000 mensen het leven in de USA. Kanker rond de 600.000 en longziektes meer dan 150.000. Zonnebankgebruik slechts 650. Terwijl de vele levens die ermee gered worden niet opgenomen zijn in deze vergelijking.
Dus laten we eens een schatting gaan maken van hoeveel levens er gered kunnen worden door een voldoende hoog vitamine D niveau:
• Het risico op borstkanker kan worden teruggebracht met 80% als vrouwen een optimaal vitamine D level hebben. Een 50% reductie in kans op darmkanker is haalbaar. Minder grote kans op baarmoederkanker is ook mogelijk. Daarnaast zijn de overlevingskansen vele malen groter wanneer je vitamine D-gehalte op peil is. En de kans op andere kankersoorten loopt terug met 60%.
• Kanttekening: hogere vitamine D-levels worden geassocieerd met een toename en afname van huidkanker.
• Een lager risico op het krijgen van een autoimmuun ziekte zoals MS, hartziektes, fibromyalgia en Alzheimer.
• Voorkomt de griep en helft longziektes voorkomen.
• Verhelpt depressies
• Helpt met afvallen.
• Verlaagt het risico op allerlei overlijdens risico’s.
En dat is pas een short-list van Vitamine D voordelen. Andere voordelen zouden kunnen zijn : een sterker immuunsysteem, overgewicht en diabetes voorkomen en het verhelpen van darmproblemen.Hoeveel levens zouden er jaarlijks gered kunnen worden door correcte vitamine D-levels? 50.000? 100.000? 200.000? Ik weet vrij zeker dat dit meer is dan 650…
Dus veel meer levens zouden gered kunnen worden door adequate vitamine D levels, terwijl er jaarlijks 650 mensen overlijden door melanomen veroorzaakt door zonnebankgebruik.
En als je de zonnebank veilig leert gebruiken,is de kans dat je bij die 650 mensen hoort een stuk lager. Natuurlijk worden zonnebanken geassocieerd met een hoger melanoomrisico, maar veel mensen gebruiken zonnebanken verkeerd. Het 650 getal kan veel lager worden als veilig zonnebanken wordt gepromoot.
Hoe zit het met non-melanoom huidkankertypes door zonnebankgebruik?
Sommige studies laten een stijging zien in huidkanker, terwijl andere laten zien dat er geen verband is. Een studie durft zelfs te stellen dat zonnebankgebruik huidkankertypes als basal cell carnicoom en squamous cell carcninoom terug dringt. Een ander belangrijk gegevens is dat vooral oudere mensen overlijden aan deze niet-melanoom vormen van huidkanker, en dit gaat om ongeveer 2.000 mensen. Andere huidkankertypes, niet genoemd in dit artikel, zijn verantwoordelijk voor ongeveel 4.000 doden.
Veel mensen worden momenteel incorrect gediagnosticeerd met een melanoom
Tot 30 vals-positieve melanoomweefsels worden weggesneden voor elke echte melanoom. Er zijn goede redenen voor die hoge vals-positief verhouding, aangezien vroegtijdige opsporing en verwijdering essentieel zijn voor het overleven van een melanoom. Gelukkig stijgt het aantal mensen dat er jaarlijks overlijd aan een melanoom niet, dat is al jaren stabiel.Steeds meer mensen krijgen dus de diagnose melanoom, terwijl die diagnose vaak niet correct blijkt te zijn. Deze over-diagnose is dus ook een uitleg van de ‘huidkanker epidemie’.Ik wil daar nog wel wat aan toevoegen: Zelfs als je een melanoom laat verwijderen gebaseerd op een vals-positieve diagnose, moet je nog steeds omgaan met het trauma van het hebben van huidkanker, ook al bleek dit een verkeerde diagnose te zijn. De kanker epidemie bestaat wel, maar het is zeker niet de melanoom epidemie veroorzaakt door zonnebanken. Hoezo? Nogmaals, er worden meer melanomen gediagnosticeerd, maar het aantal mensen dat blootgesteld wordt aan UV-licht neemt af.
Er zijn studies die suggereren dat melanomen vaker voorkomen op plaatsen die niet vaak aan de zon worden blootgesteld.
Voorbeelden hiervan zijn de ruggen van mensen die veel buiten werken of de bovenbenen van vrouwen. Je zou verwachten dat een melanoom vaker voor zou komen op plaatsen als hoofd, handen, nek en onderarmen, maar dat blijkt niet altijd het geval te zijn.
Laten we nu de rol van zonlicht (en UV-licht) nader bekijken om een beter begrip van huidkanker te krijgen.
De gemiddelde Amerikaan brengt tegenwoordig 90% van zijn tijd binnen door. De meeste mensen gaan alleen maar naar buiten in de lente en zomer, omdat de temperatuur dan aangenaam is. Binnenblijven en alleen naar buiten gaan in zomer weekenden noemen we recreatief zonnen. Als we het hebben over het huidkankerrisico, is recreatief zonnen vele malen gevaarlijker dan een outdoor-baan hebben. En toch, als je een outdoorbaan hebt, wordt je veel meer blootgesteld aan UV-licht dan wanneer je recreatief zont. UV-licht is dus niet perse het probleem.
Een ander belangrijk feit is dat mensen die buiten werken slechts de helft van het melanoom hebben tegenover mensen die binnen werken.
Hoe komt dat? Mensen die binnen werken hebben 3-9 keer minder blootstelling aan UVlicht dat mensen die buiten werken. Bovendien vermindert zelfs zware blootstelling aan beroepsmatig zonlicht het risico op een melanoom. Blootstelling aan UV-licht zonder te verbranden wordt zelfs geassocieerd met een lager risico op een melanoom. De aanname van verschillende gezondheidsinstellingen dat UV-licht rechtstreeks huidschade en –kanker veroorzaakt, kan dus niet waar zijn.
Nog een feit: mensen in ontwikkelde landen spenderen nog nooit zo weinig tijd buiten als nu.
Van 1910 tot 2000 is het aantal boeren en landarbeiders, als percentage van de bevolking van de USA, afgenomen van 16% tot minder dan 1%.Kantoorbanen zijn massief gegroeid sindsdien, ze zijn verdubbeld of zelfs verdriedubbelt. De meeste mensen wordt dus veel minder blootgesteld aan UV-licht, in tegenstelling tot in 1910.In 1910 waren de meeste banen buiten banen. De meeste banen tegenwoordig zijn vooral binnen. Het enige moment waarop je een goede blootstelling aan de zon kan krijgen, is tijdens de pauze of in het weekend. Een 9-5 baan verhindert je lichaam om blootgesteld te worden aan UVB, omdat UVB niet door ramen wordt doorgelaten. Ongeveer 25% van de UVA stralen van de zon kan wel naar binnen komen.Dit leidt waarschijnlijk naar een ongebalanceerd blootstellingspatroon: te veel UVA en een afwezigheid van UVB.
Wat meer de diepte in: waarom is de melanoomgraad met 2.000% gestegen sinds 1930?
Waarom is het aantal melanoomgevallen onder jonge vrouwen toegenomen met 800% en 400% bij mannen, vanaf 1970 gezien? Gezien de data die ik je heb laten zien, zijn mensen zich meer of minder gaan blootstellen aan UV gedurende die periode? Kun je met UV-licht alleen uitleggen waarom het aantal melanoomgevallen is toegenomen?Met die data gaan we terug naar de vraag ‘ zijn zonnebanken veilig?’. Je zult denken: ‘Je kunt ook vitamine D supplementen gebruiken? Met supplementen kun je de risico’s van UV-licht simpel omzeilen’
Zowel vitamine D pillen als de zonnebank kunnen zorgen voor een hogere vitamine D-spiegel. Maar UV-licht heeft extra voordelen waar je niet van profiteert als je alleen vitamine D-pillen slikt.
Het UVlicht in zonnebanken en zonlicht:
• Zorgt voor een toename in de productie van nitric oxide
(NO), wat helpt met je bloedcirculatie. Diezelfde nitric oxide kan je
huid beschermen en helen, verlaagt je bloeddruk en beschermt je orgaan
functies.
• UV-licht verwijd zelfstandig de bloedvaten,
wat weer zorgt voor een extra verlaging van de bloeddruk, bovenop de
verlaging die NO al realiseerde. De bloeddruk is een van de
belangrijkste voorspellers van hart- en vaatziekten.
• Verbetert je humeur door de aanmaak van endorfines.
Deze endorfines zorgen voor een lagere pijnbeleving, zijn ook
verantwoordelijk voor de zo genaamde ‘runners high’ die je kunt krijgen
na het sporten. UV-licht en de zonnebank zorgen voor datzelfde gevoel.
UV-licht zorgt ook voor een algemene pijnverlichting.
• Hersensignaleringstoffen
zoals dopamine worden ook extra aangemaakt door UVlicht blootstelling.
Dopamine maakt je gemotiveerd, assertief en vrolijk. Natuurlijke
opiopaten die aangemaakt worden door UV-licht zorgen er ook voor dat je
je fijn voelt.
• Help met de omgang van verschillende huidziekten,
zoals vitiligo, psoriasis en eczeem. Je hoeft de namen niet te
onthouden, onthoudt vooral dat UV-licht kan helpen bij het behandelen
van huidziektes.
• Kan kankergroei vertragen
(alleen aangetoond bij muizen tot nu toe). De hypothese is dat zonlicht
(en UV-licht) kanker kunnen verminderen, los van vitamine D
• Kan helpen met het voorkomen van (ernstig) overgewicht en diabetes.
• Verandert letterlijk de structuur van je lichaamscellen
omdat UVlicht vanaf je huid in je bloedbaan terecht komt. Zowel UV- als
infrarood licht zijn essentieel voor een optimale celfuntie. Menselijke
cellen gebruiken zelfs UV-licht om te communiceren.
• Bij MS, een auto immuun ziekte, hebben UV-licht en Vitamine D apart van elkaar een belangrijk effect op die ziekte..
Mensen en hun voorouders hebben miljoenen jaren zonder vitamine D supplementen kunnen leven. Supplementen zijn pas 50 jaar beschikbaar. Maar zijn supplementen een goede vervanger van UV-licht? Daar kom ik zo op terug.
Een derde alternatief zou kunnen zijn om je vitamine D door voedsel binnen te krijgen.
Om voldoende vitamine D uit voedsel te halen, moet je vooral grote
hoeveelheden dierlijke producten eten. Zeedieren en eigeel zijn de beste
vitamine D3 bronnen, vooral zalm, haring, makreel, eigeel, garnaal en
schaaldieren. Wilde vis is bevat meer vitamine D dan gekweekte
vis.Tonijn is ook een goede bron van vitamine D, maar wordt niet
aangeraden omdat deze vis veel zware metalen kan bevatten. 200-300 gram
per dag van deze producten zal zorgen voor 2.000-5.000 iu. Je hebt op
zijn minst 1.000 iu per dag nodig om een goed vitamine D-level te
behouden in de winter in de noordelijke regionen. Als je een gebruik
maakt van de zonnebank. Samenvatting: 1e plaats zonlicht, 2e plaats zonnebank, 3e plaats voeding, 4e plaats supplementen.
Terugkomend op het onderwerp overheid en gezondheidsinstellingen over
het gebruik van de zonnebank, ze zijn niet allemaal slecht.
In relatie tot die top 4, wil ik welgemeend mijn complimenten geven aan mijn eigen overheid.
In 2009 heeft de gezondheidsraad van de Nederlandse overheid de
classificatie van de WHO over zonnebanken dat deze kankerverwekkend
zouden zijn verworpen met het volgende statement: ‘ Er zijn nog geen overtuigende bewijzen om onderscheid te maken tussen zonnebaden en zonnebanken.’
De Gezondheidsraad raad een gematigde blootstelling aan, en complete vermijding is niet aangeraden.