Do’s en don’ts.
• Voorkomt zonnebrand! Hoe vaker je verbrand, zeker in je jeugd, hoe meer kans op huidschade je hebt. Zonnebrand is schadelijk op iedere leeftijd.
• Zoek niet de grenzen op wat betreft zonnebankgebruikIn plaats daarvan is het verstandig om je goed te laten adviseren in een professionele zonnestudio. Zij zorgen voor een correcte tijd onder de zonnebank, afgesteld op jouw huidtype.
• Gebruik geen zonnebrandcrème. Zonnebrandcrème blokkeert de vitamine D aanmaak. Als de zonnebanklampen die op je gezicht gericht staan teveel UV-licht uitstralen, kun je ze het beste uitzetten. Als je de zon in moet na gebruik van de zonnebank, had je in de eerste plaats niet onder de zonnebank moeten gaan, maar gebruik moeten maken van de zon. Als je toch de zon in moet, gebruik dan beschermende kleding. Zonnebrandcrème is meer dan eens in verband gebracht met een verhoogd risico op een melanoom. Met zonnebrandcrème op je huid kun je erg lang in de zon blijven, hoewel de schade gewoon oploopt zonder je het door hebt. Zonnebrandcrème gebruiken is als hardlopen met een blessure en pijnstillers. Je merkt niet dat je over je grenzen heen gaat.
• Ga niet onder de douche na een sessie onder de zonnebank. Zowel douchen als badderen zorgt voor een verstoring in het vitamine D-aanmaak proces in de huid. Als je je toch wilt wassen, gebruik dan natuurlijke zeep in je liezen en oksels. Vitamine D heeft 48-72 uur nodig om volledig opgenomen te worden.
• Bouw langzaam op. Blijf niet het hele jaar binnen en ga dan in een keer onder de aller sterkste zonnebank. Bouw altijd rustig op, doe geen domme dingen!Nogmaals, een van de redenen dat UVlicht als gevaarlijk wordt gezien, is omdat mensen nauwelijks zonlicht krijgen door het jaar heen. Onthoud dat mensen die veel buiten werken een continue opgebouwde tolerantie hebben en daardoor een veel lager melanoomrisico.
• Ga ’s ochtends de zon in. Zoals eerder uitgelegd, ochtendlicht bevat grotere porties of rood en infrarood licht, wat je huid voorbereid op een hogere UVlicht blootstelling.
• Houd rekening met je persoonlijke omstandigheden. Als je een erg witte huid hebt, heb je een erfelijk risico op verbranding. Het positieve hieraan is dat je minder zon nodig hebt om hetzelfde effect te bereiken. Mensen met een donkerder huidtype moeten vaak langer in de zon verblijven om hetzelfde effect te hebben als iemand die een lichte huid heeft
• Als je jonger dan 18 bent, ga met je ouders naar een zonnestudioDe meeste tieners maken geen verstandig gebruik van een zonnebank. Mocht je een tiener zijn en tot zo ver dit verhaal gelezen hebben: complimenten aan jou!
• Zorg dat je melanine opbouwt met een zonnebankkuur voordat je op zonvakantie vertrekt. Ook al zeggen vele gezondheidsorganisaties dat een bruine kleur niet beschermt tegen verbranding: die claim is niet waar.Melanine beschermt wel tegen zonnebrand, het kan er niet voor zorgen dat je niet verbrand als de dosis te hoog is. Een bruine kleur werkt voor je lichaam als SPF 4-6. Melanine zorgt dus wel voor bescherming tegen zonnebrand, maar kan geen 100% garantie geven dat je niet verbrand, dus ga verstandig om met de zon. Als je je melanine niveau gaat opbouwen met een zonnebank, houd er da rekening mee dat hoe meer UVB een zonnebank heeft, des te meer melanine er wordt aangemaakt. Aan UVA alleen heb je niet voldoende voor melanine productie.
• Gebruik de zonnebank vroeg op de dag, niet pas na zonsondergangEr zijn indicaties dat je dag- en nacht ritme, in termen van huidkankerrisico, wordt beïnvloed door de tijd die je blootgesteld wordt aan UV-licht. Het is voor je dag- en nacht ritme het beste om vroeg op de dag onder de zonnebank te gaan, het liefst in de ochtend. Op dat moment van de dag werken je DNA reparatie mechanismes maximaal.
Laten we het melanoomrisico nog verder verlagen. Bekijk de volgende voedingsstoffen:
• Vitamine ADeze vitamine heeft bewezen dat het UVB opneemt in een studie met muizen. Vitamine A is ook nodig voor vitamine D. Lagere vitamine A gehaltes leiden automatisch tot lage vitamine D gehaltes. Het tegenovergestelde komt ook voor: een te hoog vitamine A gehalte kan vitamine D aanmaak in de weg zitten. Veel mensen hebben een lager vitamine A gehalte omdat ze niet veel dierlijke voedingsstoffen eten, voornamelijk orgaanvlees bevat veel vitamine A. Een alternatief kunnen levertraan supplementen zijn. Je hebt er maar een kleine hoeveelheid van nodig voor een fatsoenlijke vitamine A dosis. Voor het beste resultaat kun je deze het beste innemen een paar uur voordat je onder de zonnebank gaat.Runderlever is een betere vitamine A bron dan varken en kip. Leverworst is ook een goed alternatief als je niet van ‘normale’ lever houdt.
• MagnesiumJe hebt magnesium nodig om vitmaine D aan te maken. Zo’n 60-80% van de bevolking heeft een magnesium tekort. Wanneer je hoge dosis vitamine D tot je toe neemt, kun je ook je magnesium gehalte verminderen. Bijna iedereen zou zijn voeding aan moeten vullen met magnesium. Gelukkig zijn magnesiumsupplementen erg goedkoop
• AstaxanthineHoewel de meeste astaxanthine studies op muizen zijn gedaan, een studie uit 2018 laat zien dat het ook effect heeft op het menselijk lichaam. Astaxanthine beschermt je tegen zonnebrand. Zeedieren, vooral schelpdieren, bevatten de hoogste dosis astaxathine. Astaxathine is een caroteen, net als beta-caroteen uit wortelen. Wilde zalm is de beste bron van astaxathine.
• Vitamine K2Zorg voor voldoende vitamine K. Dit zorgt voor een optimale vitamine D aanmaak in de huid. De beste vitamine K bronnen komen uit dierlijke producten als vlees, boter, melk en specifiek orgaan vlees. Orgaanvlees van vissen zijn ook een goede bron van vitamine K.Vitamine D regelt de opname van mineralen als calcium en fosfor in je lichaam. Vitamine K zorgt er voor dat deze mineralen op de juiste plaats aankomen. Bijvoorbeeld: calcium moet naar je botten toe in plaats van naar je bloedvaten.
• Sulfur/zwavelDe meeste mensen weten niet dat zwavel een van de belangrijkste mineralen in het menselijk lichaam is. Gelukkig komt zwavel voor in veel soorten voedsel, zoals vis, (orgaan)vlees, eieren, noten, melk en verschillende soorten groente en fruit. Zwavel is nodig om vitamine A aan te maken in de huid. Minder zwavel is gelijk aan een verminderde vitamine D productie.
• CholesterolCholesterol is een voorloper van vitamine D.
Er zijn nog veel meer voedingsstoffen die invloed hebben op je UV-licht tolerantie.
Ga er niet meteen van uit dat je door het eten van bovenstaande voedingsstoffen niet meer kan verbranden. Dat kan nog steeds.
Het krijgen van een zonnebrand wordt slechts vertraagd wanneer je een goede voedingsstoffenbalans hebt. Er zijn maar weinig mensen die tegenwoordig nog de beschermende voedingsstoffen eten zoals hierboven beschreven. Hoeveel mensen ken je die nog regelmatig orgaanvlees eten voor vitamine A? Ik ken er maar weinig… Zou het gebrek aan de juiste voedingsstoffen gedeeltelijk uitleggen waarom mensen sneller verbranden als ze slechts 20 minuten buiten in de zon zijn?
Maar alleen maar op je voeding letten is niet voldoende voor veilig zonnen. Ik raad het veilig gebruik van de juiste zonnebank aan voor maximale voordelen en veiligheid.
De EU heeft een maximale UVB output bepaald die uitgestraald wordt door zonnebanklampen. De sterkte van de lampen, gemeten in watt, is ook beperkt. De sterke zonnebanken die je tegen komt in bijvoorbeeld de UK, de USA en Rusland zul je in Europa niet vinden. De EU heeft ook de UV blootstelling beperkt tot 0.3 w/m2. Die waarde staat gelijk aan de zonkracht van de zon in de zomer in Griekenland of Spanje. In de EU hebben de meeste zonnebanklampen een UVB uitgifte van 0.8% of 1%, zodat de overige 99% van het uitgestraalde UVlicht bestaat uit UVA. Dat lichtspectrum is verre van perfect. In andere landen hebben de lampen meestal een uitgifte van 5-10%, wat veel beter is. Rond de 5% simuleert de hoeveelheid UVB van de zon rond de evenaar en zorgt voor maximale vitamine D aanmaak. De meeste mensen met een lichtere huid reageren het beste op 2.5%, dit om verbranding te voorkomen.
Voor het beste resultaat kun je het beste een zonnebank gebruiken die ook rood licht uitstraalt.
Lichttherapie met rood licht zorgt voor een betere gemoedstoestand, verhoogt je energielevel (op celniveau) en helpt spieren opbouwen en vet kwijt te raken. Sommige zonnebanken hebben lampen met het roodlicht spectrum.
Moet ik me zorgen maken over huidveroudering wanneer ik onder de zonnebank ga?
Hoe gebalanceerder de UVlicht blootstelling is, hoe minder zorgen je hebt over huidveroudering. Voeding helpt ook het verouderingsproces van de huid te voorkomen. Wanneer je UVlicht met rood- en infrarood licht combineert heeft dit enorme voordelen voor het voorkomen van huidveroudering. Roodlichttherapie wordt vaak ingezet als vorm van huidtherapie en zorgt er waarschijnlijk voor dat de onterende effecten van UV licht waar de meeste mensen bang voor zijn, worden voorkomen.De toevoeging van verschillende types rood en infraroodlicht is nog een andere reden waarom de zon superieur is aan de zonnebank. De meeste zonnebanken bevatten slechts een paar golflengtes rood of UVlicht, in tegenstelling tot het zeer brede spectrum dat de zon bevat.Het effect dat rood- en infrarood licht hebben op je huid en gezondheid is nog een extra reden waarom je juist voor de ochtend zon moet gaan. De meeste mensen gaan pas in de middag naar buiten en krijgen daardoor een overdosis aan UVlicht tegenover een lage dosis aan rood- en infraroodlicht. Die overdosis zorgt er ook voor dat sommige mensen denken dat je je huid beschadigd met UVlicht.
En hoe zit het met oogbescherming?
Wellicht weet je dat een melanoom niet alleen in de huid kan voorkomen, maar ook in de ogen. De geneeskunde gaat er vanuit dat UVlicht de oorzaak is van “ocular melanoma”, ofwel een melanoom in het oog. Maar de oorzaak is UVlicht is, waarom komt het dan nu vaker voor dan aan het begin van de vorige eeuw, toen deze ziekte nog helemaal niet bestond?Nog een vraag: waarom zorgt blauw licht voor een toename in het melanoomrisisco in dierproeven? En als blauw licht de dader is, waarom zorgen gezondheidsorganisaties niet voor een ban op LED lampen en televisieschermen die blauw licht bevatten?Als mensen 3-9 keer minder tijd doorbrengen buiten dan 100 jaar geleden, hoe kan UVlicht blootstelling dan de oorzaak zijn van de toename in oogmelanoom diagnoses?Een ander deel van de vergelijking is dat je letterlijk receptors (organen die reageren op input) in je ogen hebt die gevoelig zijn voor UVlicht. UVlicht dat via je ogen binnenkomt geeft informatie aan je hersenen over de tijd van de dag en zelfs het seizoen. Dus is een mate van UVlicht blootstelling aan je ogen noodzakelijk.
Maar wanneer moet je dus gebruik maken van de zonnebank?
Voor mij geldt dat de belangrijkste reden om gebruik te maken van de zonnebank is, wanneer er geen natuurlijk zonlicht is, of als UVB van de zon niet tot het aardoppervlakte komt. UVB komt alleen aan op het aardoppervlakte wanner de zon 45 of 50 graden in de lucht staat. Het gevolg van deze noodzakelijke hoek van de zon is dat je in de noorderlijke regionen van de aarde in het grootste deel van het jaar geen vitamine D aan kunt maken door de blootstelling aan de zon. Met de D-minder app voor Android of Iphone kun je zien of je op jouw locatie vitamine D aan kunt maken door zonlicht.